Istota rynku kapitałowego

Wśród ludzi istnieją mechanizmy, które tworzą się spontanicznie i wynikają z konieczności zaspakajania swoich potrzeb. I jednym z takich mechanizmów jest niewątpliwie rynek. Nadszedł więc czas na bliższe poznanie rynku kapitałowego.

Rynek kapitałowy to określenie, które definiuje "miejsce", na którym obraca się średnio- i długoterminowymi instrumentami finansowymi, tzn. instrumentami o terminie realizacji dłuższym niż rok, przeznaczonymi na finansowanie inwestycji.

Celem tworzenia tych instrumentów jest ułatwienie przepływu kapitału pomiędzy jego właścicielem - inwestorami, a podmiotami, które go potrzebują - emitentami. Rynek ten, zapewnia mobilizację kapitału, a więc przepływ pieniędzy w celu finansowania inwestycji, umożliwia wycenę kapitału poprzez ustalenie ceny papierów wartościowych oraz zapewnia płynność inwestycji. Płynność inwestycji, która musi być koniecznie obecnym elementem na rynkach, aby uczestnicy rynku mogli sprzedać posiadane akcje i obligacje, a uzyskane pieniądze ulokować w inny sposób.

Rynek kapitałowy w gospodarce

W gospodarce rynek kapitałowy pełni bardzo istotna rolę choćby ze względu na to, że w obecnych czasach, praktycznie każda osoba w kraju o gospodarce rynkowej jest w mniejszym lub w większym stopniu związana z rynkiem kapitałowym. W jaki sposób, skoro nie musi być inwestorem oraz przede wszystkim nie posiada wymaganej wiedzy na temat rynków kapitałowych i związanych z nim inwestycji? I tutaj odpowiedź jest dość prosta - chociażby za pośrednictwem OFE (Otwartych Funduszy Emerytalnych), które część składki emerytalnej inwestuje na rynku kapitałowym. Podsumujmy - rynek kapitałowy umożliwia inwestorom zaangażowanie środków pieniężnych w zakup papierów wartościowych, które mają w jego przekonaniu przynieść określony zysk, zgodny z oczekiwaną stopą zwrotu.

Dzięki temu mechanizmowi, jakim jest rynek kapitałowy jedna strona transakcji zdobywa potrzebny kapitał (oferta na rynku pierwotnym) lub sprzedaje po określonej ( w domyśle dobrej dla niego cenie) papiery wartościowe (rynek wtórny), natomiast druga strona ma możliwość zainwestowania swoich wolnych środków w atrakcyjne jej zdaniem papiery wartościowe.

Klasyfikacja

Rynek kapitałowy można sklasyfikować ze względu na:

• przepływy finansowe - rynek pierwotny i wtórny,
• stopień zorganizowania rynku - rynek giełdowy i pozagiełdowy,
• stopień regulacji rynku - rynek regulowany i nieregulowany.

Jaka jest celowość podziału rynku kapitałowego na pierwotny i wtórny? Kiedy mamy do czynienia z rynkiem pierwotnym, a kiedy z wtórnym?

Rynek pierwotny to nic innego jak nowe emisje papierów wartościowych. Środki pozyskane od inwestorów wykorzystywane są przez spółkę zgodnie z celami emisji. To dla rynku pierwotnego firmy decydują się na istnienie na giełdzie. To dzięki rynkowi pierwotnemu spółki mogą sprzedać potencjalnym akcjonariuszom swoje akcje poprzez ofertę pierwotną. To tutaj tak naprawdę rozpoczyna się życie spółki na giełdzie. Natomiast z punktu widzenia inwestora rynek pierwotny oznacza niewątpliwie większe ryzyko. Większe ryzyko ponieważ w rzeczywistości nie wiadomo, ile są warte nowo emitowane akcje – nigdy nie były notowane, nie znamy wartości akcji na jaką wycenił je w historii rynek. Większe ryzyko, ale i większy potencjalny zysk – taką domenę można by przypisać rynkowi pierwotnemu.

Na rynku wtórnym sytuacja wygląda inaczej. Przede wszystkim jest nam znany dużo lepiej, bo rynek wtórny to nic innego jak Giełda Papierów Wartościowych (GPW). Dokonywane są tutaj transakcje, czyli jedni sprzedają , drudzy kupują akcje – papiery wartościowe spółek notowanych na GPW.
W ramach rynku regulowanego oraz mając na uwadze stopień zorganizowania rynku można wyróżnić rynek giełdowy i pozagiełdowy. Rynek giełdowy to nic innego jak Giełda Papierów Wartościowych. Natomiast rynek pozagiełdowy jest rynkiem, który nie ma ustalonego miejsca transakcji. Tutaj transakcje odbywają się za pomocą środków telekomunikacyjnych. Lecz tak naprawdę miejsce, czas i warunki transakcji za każdym razem mogą być inne i zależą od woli stron transakcji. Istotną różnicą rynku pozagiełdowego od giełdowego jest to, że uczestnicy poszczególnych transakcji nie mają obowiązku przekazywania komukolwiek informacji odnośnie zawartych transakcji.