Akcje to walory notowane na giełdzie papierów wartościowych - na giełdach w różnych krajach, w tym na GPW w Warszawie. Są one papierami wartościowymi, czyli prawami majątkowymi, stwierdzającymi udział danej osoby w spółce akcyjnej.
Istnieje wiele rodzajów akcji: imienne, na okaziciela, zwykłe, uprzywilejowane i tym podobne. Przedmiotem obrotu giełdowego mogą być jedynie akcje na okaziciela, które są wystandaryzowanymi instrumentami finansowymi. Akcje imienne także mogą się nimi stać, ale należy je najpierw pozbawić cech indywidualnych i można wprowadzać je do obiegu. Sprawdźmy, jakie są rodzaje akcji giełdowych i do czego uprawniają one swoich posiadaczy?
Ogólna charakterystyka akcji
Najczęściej akcje kojarzymy z papierami wartościowymi notowanymi na rynku giełdowym, których posiadanie potwierdza prawo własności ułamka spółki akcyjnej oraz prawo do uczestnictwa w niej. Akcja może być rozpatrywana jako udział danej osoby w kapitale zakładowym lub w ogóle praw i obowiązków akcjonariusza, które wynikają bezpośrednio z praw udziałowych.
Zgodnie z ar. 302 Kodeksu spółek handlowych, kapitał zakładowy spółki akcyjnej zawsze dzieli się na akcje, z których każda powinna mieć określoną, równą wartość nominalną, nie mniejszą niż 1 grosz. Kiedy inwestor kupuje akcje, na przykład w emisji publicznej, na rynku giełdowym, obejmuje je i oświadcza, że będzie realizował wspólny cel spółki. Objęcie akcji jest równoznaczne z koniecznością pokrycia przez wspólnika określonego zobowiązania finansowego. Innymi słowy, zobowiązany jest on do wniesienia wkładów pieniężnych lub niepieniężnych do spółki.
Udział w kapitale zakładowym spółki akcyjnej oblicza się poprzez wyliczenie ilorazu wartości kapitału zakładowego do wartości nominalnej wyemitowanych akcji. Jeśli inwestorzy obejmą wszystkie akcje, następuje zawiązanie spółki akcyjnej.
Typologia akcji spółek giełdowych
Najbardziej powszechnie wykorzystywany podział akcji spółek akcyjnych wyróżnia akcje imienne i na okaziciela. Imienne akcje są przypisane stricte do osoby inwestora i z praw z nich wynikających korzysta tylko osoba wskazana w dokumencie akcji. Akcja imienna nie może być sprzedawana ani kupowana na giełdzie, ponieważ nie jest ustandaryzowana i ma pewne cechy indywidualne. Dopiero ich pozbawienie sprawia, że akcja może zostać wprowadzona do obrotu na rynku giełdowym. Notowane są na nim przede wszystkim akcje na okaziciela, z których prawo z tytułu ich posiadania przysługuje każdemu posiadaczowi akcji. Akcje na okaziciela są przedmiotem obrotu na giełdzie.
Inny podział akcji spółek giełdowych wyróżnia akcje zwykłe i uprzywilejowane. Akcje zwykłe nadają wszystkim posiadaczom takie same prawo do dywidendy czy decydowania o tym, w jaki sposób spółka jest zarządzana. Natomiast akcje uprzywilejowane są nieco inne. Ich posiadacz może z ich tytułu otrzymać pewne określone z góry przywileje, m.in. pierwszeństwo przy wypłacie dywidendy czy więcej niż jeden głos na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy.
Istnieją też akcje aportowe, które akcjonariusze pokrywają wkładem niepieniężnym oraz akcje gotówkowe, analogicznie pokrywane przez akcjonariuszy wkładem pieniężnym.
Akcje imienne i na okaziciela
Warto na chwilę zatrzymać się przy podziale akcji na akcje na okaziciela i imienne. Rodzaj emitowanych akcji określony jest w statucie spółki giełdowej. Spółka może emitować wyłącznie akcje imienne, wyłącznie akcje na okaziciela lub oba rodzaje papierów wartościowych.
W przypadku akcji imiennych zawsze w dokumencie akcji - w formie papierowej lub elektronicznej, musi być zawarte oznaczenie akcjonariusza. Dokument akcji imiennej wydawany jest akcjonariuszowi nawet przed dokonaniem pełnej wpłaty tytułem nabycia akcji. Do przeniesienia akcji imiennych na daną osobę niezbędne jest pisemne oświadczenie akcjonariusza sprzedającego albo jego podpis na samym dokumencie akcji.
O wiele łatwiej zbywać akcje na okaziciela, dlatego są one przedmiotem obrotu giełdowego. W akcjach tych nie ma w treści oznaczenia osoby uprawnionej do papieru wartościowego. Udziałowcem będzie każdorazowo posiadacz akcji na okaziciela. W przeciwieństwie do akcji imiennych, nie ma możliwości wydania inwestorowi akcji przed pełną wpłatą odpowiednich środków. Na dowód częściowej wpłaty wydawane jest z kolei imienne świadectwo tymczasowe.
Autor: www.xtb.com.
Komentarze