Inwestowanie - cykl życia inwestycji

Cykl życia inwestycjiDefinicja - Inwestowaniem określa się długookresowe działania, obciążone ryzykiem przeznaczenia zasobów ekonomicznych (nakładów inwestycyjnych) w zamiarze osiągnięciu zysku w przyszłości.

Znamienne cechy inwestycji :

  • nakład (alokacja kapitału własnego i obcego);
  • korzyści (oczekiwany efekt z realizacji inwestycji);
  • czas (okres zaangażowania kapitału oraz uzyskiwania korzyści);
  • ryzyko (możliwość wystąpienia odchyleń od wartości planowanych nakładów, korzyści z okresu zaangażowania kapitału, cyklu życia inwestycji).

Inwestycje gminne

Nakłady pieniężne inwestycyjne ponoszone przez gminy w trakcie realizacji zadań własnych i zleconych można podzielić na bieżące (przeciętnie stanowią około 75% wydatków ogółem gmin) i inwestycyjne. Inwestycje maja obowiązek służyć całej społeczności gminy. Mogą się odnosić do np. budowy dróg i mostów, infrastruktury, ochrony środowiska, wyrównywania stanu techniczno-technologicznego pomiędzy odmiennymi regionami kraju itp. Podmioty gałęzi finansów publicznych, w tym jednostki samorządu terytorialnego kierują przede wszystkim działalnością w sferze użyteczności publicznej tj. której celem jest spełnienie zbiorowych potrzeb obywateli (mieszkańców danego terytorium). Dlatego też, inwestycje faktycznie nie przynoszą przychodu. Nie eliminuje to jednak sytuacji, w której po oddaniu do użytku zakończonej inwestycji, takie dochody będą uzyskiwane. Ich rezultatem jest bowiem spełnianie tych potrzeb, które do tej pory spełniane nie były lub wyższa jakość usług dotychczas świadczonych.

Inwestycje firm

Podobnie jest w przypadku osób fizycznych, które realizują inwestycje w celu zaspokojenia swoich indywidualnych potrzeb np. mieszkaniowych. Odmiennie jest jednak w odniesieniu do inwestycji podmiotów gospodarczych z sektora prywatnego, skierowanych na osiągnięcie zysku. W takim przypadku to możliwość osiągnięcia większego zysku w przyszłości będzie rozstrzygała o tym, czy podejmą się one wykonania danej inwestycji, czy też nie. Inwestycje są objawem rozwoju. Przyczyniają się z reguły do znacznych nakładów finansowych, ponoszonych w dłuższym okresie, a związane są najczęściej z pojawieniem się nowej lub poprawieniem stanu dotychczasowej np. nieruchomości.

Cykl inwestycyjny

Wszystkie inwestycje, niezależnie od rodzaju i wielkości mają poszczególny cykl żywotności, nazywany cyklem życia inwestycji. Jest on procesem złożonym i wielopłaszczyznowym, zawierającym zarówno zagadnienia społeczne, techniczne oraz ekonomiczne i środowiskowe. W procesie tym, odbywającym siew różnym czasie, można wyróżnić cztery układy: podmiotowy, przedmiotowy, czynnościowy (procesowy) i ekonomiczny.

Układ podmiotowy zawiera takie elementy jak: członkowie procesu inwestycyjnego, inwestor, firmy doradcze, dostawcy, wykonawcy, instytucje finansowe. Na układ przedmiotowy składają się poszczególne zadania inwestycyjne. Są one realizowane w różnym okresie, z kolei układ czynnościowy koncentruje całokształt działań o różnym charakterze, stanowiących przebieg procesu rozwojowego inwestycji. Układ ekonomiczny zaś łączy się z rozłożeniem w czasie korzyści netto danej inwestycji. Układ czynnościowy jest nazywany jako cykl życia projektu inwestycyjnego, że względu na swój wymiar procesowy. Składa się z wielu, często bardzo skomplikowanych czynności, które przyjmują postać cyklicznego ciągu, mogą być zestawiane w szersze, jednakowe zespoły działań (fazy ciągu czynności) i przebiegają w logicznie określonym porządku.

Fazy rozwoju inwestycji

Na cykl życia inwestycyjnego składają się następujące fazy jego rozwoju, czyli zbliżone rodzajowo grupy czynności, które są elementami ciągu sekwencyjnych, logicznych działań zaprojektowanych z myślą o zapewnieniu właściwego zdefiniowania i osiągnięciu celu danej inwestycji. Zachodzi czterofazowy cykl, który zawiera:

  • fazę przedinwestycyjną ( zakończona podjęciem decyzji inwestycyjnej);
  • fazę inwestycyjną ( zakończoną przekazaniem inwestycji do użytkowania);
  • fazę operacyjną ( zakończoną zaniechaniem funkcjonowania inwestycji);
  • fazę likwidacyjną ( zakończoną fizyczną likwidacją inwestycji).

Trzeba zaznaczyć, że jest to wyłącznie postulowany schemat teoretyczny, w praktyce bowiem poszczególne fazy cyklu, a przynajmniej niektóre czynności, są wykonywane równolegle (nadchodzą na siebie w czasie).

Przebieg cyklu życia inwestycji uzależniony jest w dużej mierze od charakteru i rodzaju danej inwestycji. Przy przeprowadzaniu prawidłowości oceny opłacalności ważne jest ustalenie liczby okresów (lat ) cyklu życia inwestycji. Wynika to bezpośrednio z konstrukcji sposobu oceny opłacalności. W ich algorytmach matematycznych obowiązkowo określana jest długość okresu, z którego korzyści będą brane pod uwagę w ocenie opłacalności inwestycji (opłacalność inwestycji jest wprost proporcjonalna do długości fazy operacyjnej, a odwrotnie proporcjonalna do długości fazy inwestycyjnej).

Zbyt krótki cykl życia inwestycji powoduje zaniżenie uwzględnionej w ocenie zyskowności sumy korzyści netto w dłuższym okresie oraz słusznego określenia elementów branych pod uwagę w ocenie opłacalności w zbyt odległej przyszłości.

Czas trwania cyklu życia inwestycji można także określić, stosując wyodrębnione cykle, w których są generowane korzyści netto. Łączą się one z wykonaniem inwestycji(faza budowy), jej wykorzystaniem (faza operacyjna) oraz usunięciem (faza likwidacji), zatem ciąg życia inwestycji jest sumą długości czasu trwania budowy, okresu operacyjnego oraz okresu kasacji. Należy natomiast podkreślić, że wyznaczenie długości ekonomicznego cyklu życia danej inwestycji domaga się indywidualnej decyzji, która jest ustosunkowana jego charakterem.